Επικοινωνώ με το μωρό μου… αποτελεσματικά!!!

Από το συνεργάτη μας « Εκκίνηση » – Κέντρο ειδικής Αγωγής

Ο πρώτος χρόνος ενός παιδιού είναι ιδιαίτερα σημαντικός από όλες τις απόψεις καθώς ένα μωρό κατακτάει δεξιότητες σε όλους τους αναπτυξιακούς τομείς με ταχύτατους ρυθμούς. Μια από αυτές τις δεξιότητες που καλείται ένα μωρό να αναπτύξει είναι και η επικοινωνία. Ξεκινώντας από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής τους, αρχίζουμε να διακρίνουμε τα πρώτα σημάδια επικοινωνίας των βρεφών.

Ο πρώτος τρόπος επικοινωνίας είναι το κλάμα και τα μωρά το χρησιμοποιούν για να εκφράσουν τις βασικές τους ανάγκες όπως τροφή, ύπνος, πόνος, άλλαγμα πάνας. Κάθε ανάγκη τους  συνήθως την εκφράζουν με διαφορετικό ήχο κλάματος και οι περισσότεροι γονείς είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τους διαφορετικούς αυτούς τύπους κλάματος του μωρού τους και στην συνέχεια ικανοποιούν την εκάστοτε ανάγκη τους.

Στους γονείς λοιπόν παρουσιάζονται οι πρώτες ευκαιρίες για την ανάπτυξη της επικοινωνίας του μωρού τους από τους πρώτους αυτούς μήνες. Όταν το μωρό μας αρχίζει και κλαίει, θα το πάρουμε αγκαλιά και θα προσπαθήσουμε να το καθησυχάσουμε με ήρεμες και τρυφερές κουβέντες. Ασφαλώς το μωρό δεν θα σταματήσει το κλάμα, όμως καθησυχάζοντας το και διαβεβαιώνοντας το πως θα πιει το γάλα του αμέσως μόλις το ετοιμάσουμε ή μόλις η μαμά θα είναι έτοιμη να θηλάσει , αυτόματα ανταποκρινόμαστε στο κάλεσμα του και επικοινωνούμε μαζί του.

Μόλις ολοκληρώσαμε έναν πετυχημένο κύκλο επικοινωνίας : αίτημα μωρού – έκφραση αιτήματος με κλάμα – αναγνώριση αιτήματος από γονιό – ικανοποίηση αιτήματος από γονιό!

Είναι πολύ σημαντικό να μιλάμε διαρκώς στα μωρά ακόμα και όταν αυτά δείχνουν να μην ανταποκρίνονται . Πρώτα τα μωρά αρχίζουν να παρατηρούν, μετά να αντιλαμβάνονται και να κατανοούν και τελευταία πράττουν. Προτού ένα παιδί εκφέρει τις πρώτες συλλαβές ή τις πρώτες λέξεις, έχει ήδη αναπτύξει ένα σημαντικό μέρος της γλώσσας, την αντίληψη και την κατανόηση αυτής και του περιβάλλοντος που μεγαλώνει.

Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για να ενισχύσουμε την επικοινωνία του μωρού μας?

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας είναι ο τρόπος που μιλάμεστο μωρό. Ξεκινώντας από την φωνή, προσέχουμε ο τόνος και η ένταση της φωνής μας  να είναι ήρεμα, καθησυχαστικά και τρυφερά. Η προσωδία της φωνής μας αρχικά πρέπει να είναι μελωδική και όσο μεγαλώνει το μωρό ανάλογα με την δραστηριότητα που κάνουμε μαζί του, αλλάζουμε την μελωδικότητα.

Όσο πιο έντονο σε ύφος είναι αυτό που του λέμε, τόσο το καλύτερο. «Πω, πω μια κοιλίτσαααα!!!!!!!!! Είναι γεμΆααααααατη γάλα!!!!» . Μιλάμε με απλές συντακτικά προτάσεις όταν του απευθυνόμαστε και με απλές δισύλλαβες λέξεις « κοίτα!  Έφερα γάλα! Ποιος θα το πιει? Σωστά, εσύ!».

Τα μωρά παρατηρούν όχι μόνο με τα μάτια τους αλλά και με την αφή τους και την ακοή τους. Γαργαλήστε το, κάντε του μασάζ, τρίψτε το, κάντε του γυμναστική, τραγουδήστε του και συνεχώς να του χαμογελάτε!!!

Το δεύτερο και τρίτο πράγμα που πρέπει να σκεφτούμε είναι τι λέμε σ ένα μωρό και πότε. Τα ΠΑΝΤΑ και ΣΥΝΕΧΕΙΑ!

Μιλάμε συνέχεια στο μωρό όσο είναι ξύπνιο και ακούει. Ακόμα κι όταν δεν ασχολούμαστε μαζί του και κάθεται στο καθισματάκι ή στο καρότσι, μιλάμε ασταμάτητα!!! Του λέμε για το φαγητό που φτιάχνουμε (τι φαγητό, τι υλικά χρησιμοποιούμε, τι κάνουμε με τα υλικά, ποιος θα φάει το φαγητό, κλπ), για το σπίτι που καθαρίζουμε, ποιος ήταν στο τηλέφωνο, ποιος ήρθε ή θα έρθει στο σπίτι, που θα πάμε και τι θα κάνουμε κλπ. Αν γνωρίζουμε και το όνομα του μωρού, ακόμα καλύτερα! Του απευθυνόμαστε ονομαστικά και «κουβεντιάζουμε» μαζί του σαν να μας απαντούσε!

Όταν είναι η ώρα που παίζουμε με το μωρό μας, τα τραγουδάκια έχουν την τιμητική τους! Ακόμα και αν δεν θυμάστε τα παιδικά τραγουδάκια που ξέρατε μικροί, αυτοσχεδιάστε! Βάλτε μουσική καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας και τραγουδήστε του! Προτιμήστε τραγουδάκια όπως το «χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ» που περιλαμβάνουν και κίνηση.

Τα παιδιά μαθαίνουν μέσω της παρατήρησης και της μίμησης! Την ώρα του φαγητού, του μπάνιου, του αλλάγματος της πάνας, του ντυσίματος, του ύπνου και οτιδήποτε άλλο κάνουμε με το μωρό μας, μιλάμε, μιλάμε, μιλάμε. «Α, Νίκο, αυτό το φορμάκι το πήρε η θεία, αυτό θα φορέσουμε»! «Να τρίψουμε λίγο τα ποδαράκια, σου αρέσει ε?» « Πω, πω, πολλά τσίσα έκανες»! «Πάει το γάλα..το ήπιες όλο»!

Όταν δε το μωρό μας αρχίζει να βαβαλίζει, ξεκινάμε την κουβέντα μαζί του. Στα πρώτα «μπα-μπα-μπα-μπα» που θα κάνει το μωρό μας, του απαντάμε. Του αφήνουμε περιθώριο να το κάνει πάλι και μόλις σταματήσει του απαντάμε ξανά. Του μαθαίνουμε έτσι την τέχνη του διαλόγου!

Μια ακόμα δραστηριότητα που καλό θα ήταν να εντάξουμε στην καθημερινότητα του μωρού είναι το διάβασμα. Με το βιβλίο ένα παιδί βλέπει και παρατηρεί τις εικόνες, ακούει μια ιστορία και δείχνει και μαθαίνει καινούρια πράγματα.

Τέταρτο και τελευταίο είναι το για ποιο λόγο πρέπει να μιλάμε στο μωρό. Αρχικά μιλάμε γενικά στο μωρό μας γιατί είναι ένα μικρό πλασματάκι που επιθυμεί και αναζητάει την επικοινωνία και την συντροφιά μας. Επίσης, του μιλάμε για να ενισχύσουμε την κατανόηση του, να αναπτύξουμε την γλώσσα του και για να του μάθουμε το περιβάλλον που ζει και μεγαλώνει.

Έτσι λοιπόν, μιλώντας σε ένα μωρό, το ενημερώνουμε, το προειδοποιούμε, του σχολιάζουμε, του ζητάμε, του τραβάμε την προσοχή, μοιραζόμαστε μαζί του μικρά καθημερινά πράγματα, το ρωτάμε κλπ. Με μια λέξη, κοινωνικοποίηση, το εμπλέκουμε κοινωνικά στην καθημερινότητα μας!

Το μωρό μας καταλαβαίνει πολύ περισσότερα από όσα λέει μόλις κλείσει τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Έτσι λοιπόν, προτού το μικρό μας αγγελούδι προφέρει τις πρώτες του λέξεις πρέπει να έχουμε φροντίσει να του δώσουμε όλα τα εφόδια για να μπορέσει να μιλήσει!!!